کارکرد اسطوره در شعر ادونیس و شفیعی کدکنی (بر پایه دفترهای شعر أغانی مهیار الدّمشقی و هزاره دوّم آهویِ کوهی)

پایان نامه
چکیده

اسطوره به عنوان یکی از ابزارهای بیانِ هنری، حضوری بس چشم گیر در شعر معاصر دارد. شاعران معاصرِ عربی و فارسی به خاطر تأثیر از شاعران مدرن اروپا، و در صدر ایشان تی. اِس. اِلیوت، به اسطوره گرایش یافته اند. از آن جا که اسطوره برآمده از ناخودآگاه جمعی است، مطالعه ی آن در واقع به نوعی مطالعه ی فرهنگ خواهد بود. از جمله این شاعران ادونیس و شفیعی کدکنی هستند. این دو تن با توجّه به تأثیرپذیری از مولّفه های مدرنیسم، رویکردی انسان گرایانه و عمل گرایانه را در برخورد با اساطیر به کار گرفته اند و اساطیر موجود در شعر خود را در خدمت دردها و رنج های خود و انسانِ معاصر قرار داده اند. پایان نامه ی حاضر با تمرکز بر دو دفتر شعرِ أغانی مهیار الدّمشقی سروده ی ادونیس و هزاره ی دوّم آهوی کوهی سروده ی شفیعی کدکنی، سعی در تحلیل و توضیح اساطیر موجود در این دو مجموعه را دارد تا بدین وسیله قدمی هر چند ناچیز در شناخت شعر این دو تن و ورود به منظومه ی فکری هر کدام از ایشان بردارد. روش تحقیق، از نوع تطبیقی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای می باشد. از این رو، ابتدا با توجّه به دو عنصر کهن الگو و روایت، اساطیرِ موجود در این دو دفتر استخراج شده و به سه دسته تقسیم شده اند که عبارتند از: اساطیر دینی، اساطیر قومی- ملّی و اساطیر فراملّی.سپس به تحلیل و توضیح اساطیر و نقش آن ها در بافت شعر پرداخته شده است و سعی شده تا نگاه شاعر به اسطوره ی مذکور و علّت انتخاب آن توضیح داده شود. آن چه در این تحقیق به دست آمده این است که هر دو شاعر با دید انسان گرایانه ی خود، به اساطیرِ موجود در شعرشان، بُعدی معاصر داده اند و آن را در خدمت انسان و دردهایش قرار داده اند. به دیگر سخن، اسطوره در شعر این دو شاعر کارکردی انسان گرایانه داشته و در خدمت درد و رنج انسان معاصر می باشد.

منابع مشابه

ساختار زبان شفیعی کدکنی در « هزاره ی دوم آهوی کوهی

در این مقاله، ابتدا با تکیه بر دو تعریف و توصیف دکتر شفیعی کدکنی از شعر، اولا" «زبان»  به مثابه‌ی یکی از عنصرهای سازنده‌ و نیز بستری که «شعر چونان حادثه‌ای در آن روی می‌دهد»، بررسی گردیده و ثانیا" به نقش ارتباطی و یگانه ساز آن در میان «نجواگر و شنونده»، اشاره شده است. بنابراین، مباحثی نظیر تفاوت زبان شعر و زبان روزمره، «نارسایی زبان در القای ما فی الضمیر»، «زبان و اندیشه» و «زبان و جامعه» به ا...

متن کامل

بازآفرینی اسطوره "ققنوس" در شعر ادونیس و شفیعی کدکنی

خوانش و بازآفرینی اسطوره‌ها، از شگردهای پرکاربرد شعر معاصر به شمار می‌آید و شاعر به نیکی از اسطوره‌ها برای بیان شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع خود بهره می‌گیرد. الهام‌گیری از اسطوره مرگ و حیات و جلوه‌های دیگر آن، که در داستانهای "ققنوس" و نظایر آنها تبلور یافته است، در یکی دو دهه آغازین شعر نو رواج یافت که شاعران با برگزیدن آن می‌خواهند دغدغه ذهنی خود را در فضای این افسانه نشان دهند. چه، ا...

متن کامل

برش‌های درون مصراعی در شعر شفیعی کدکنی ( با تأکید بر هزاره‌ی دوم آهوی کوهی)

چکیده:برش‌های درون مصراعی یکی از تجلیات کمتر شناخته‌شده‌ی موسیقی شعر است که در صورت استفاده بجا از طریق ایجاد وقفه‌ها و درنگ‌های موسیقایی در لابه‌لای مصراع‌های شعری علاوه بر برجسته‌سازی زبان و نیز دیداری کردن شعر، طنین و آهنگ موسیقایی آن را نیز افزایش می‌دهد.شفیعی کدکنی به‌خصوص در آخرین دفترهای شعری‌اش از این شیوه به شکل گسترد ه ای استفاده کرده است.در این پژوهش که باهدف بررسی برش‌های درون مصراع...

متن کامل

«تحلیل ساختاری شعر هزاره دوم آهوی کوهی»

شعر «هزاره دوم آهوی کوهی» یکی از اشعار محمد­رضا شفیعی­کدکنی است که شاعر سعی کرده است در آن، با استفاده از زبان ادبی فاخر، تناسب محکمی میان صورت و محتوا ایجاد کند. اصولا شعر، یک نیاز درونی است که در زبان شکل می­گیرد و به فعلیت می­رسد. زبانی که از امکانات و عناصر خاصی بهره برده و به درجه هنری رسیده است. در سایه کاربست همین عناصر و امکانات است که ساختار شعر، شکل می­گیرد. بررسی ساختاری یک اثر ادبی ...

متن کامل

کارکرد شاعرانه آرکائیسم در شعر شفیعی کدکنی

آرکائیسم، نوعی هنجارگریزی و انحراف از زبان معمول و نُرم و به کار بردن واژگان و ساختاری است که در گذشته، متداول بوده؛ اما در اشعار شاعران امروزی و معاصر، رواج چندانی ندارد. فرض محقق در این مقاله، آن است که در میان شاعران معاصر، پس از اخوان و شاملو، شفیعی کدکنی، بیش از دیگران، از این شگرد، جهت تشخص بخشیدن به زبان شعری خود، سود برده است. به همین منظور، این مقاله به بررسی این موضوع در اشعار شفیعی کد...

متن کامل

«تحلیل ساختاری شعر هزارة دوم آهوی کوهی»

    شعر «هزارة دوم آهوی کوهی» یکی از اشعار محمد­رضا شفیعی­کدکنی است که شاعر سعی کرده است در آن، با استفاده از زبان ادبی فاخر، تناسب محکمی میان صورت و محتوا ایجاد کند. اصولا شعر، یک نیاز درونی است که در زبان شکل می­گیرد و به فعلیت می­رسد. زبانی که از امکانات و عناصر خاصی بهره برده و به درجة هنری رسیده است. در سایة کاربست همین عناصر و امکانات است که ساختار شعر، شکل می­گیرد. بررسی ساختاری یک اثر ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023